ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΤΕΧΝΟΥΡΓΕΙΟ

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΤΕΧΝΟΥΡΓΕΙΟ

   Το Τεχνουργείο έχει αρχίσει από το 2003 κύκλους θεατρικών εργαστηρίων. Κάθε κύκλος προσεγγίζει διαφορετικό θεατρικό άξονα και λειτουργεί ...

Δευτέρα 2 Ιουλίου 2012

θεατρικά εργαστήρια Ιουνίου


Φ Ο Ν Ι Σ Σ Α
Κείμενα: Αλ. Παπαδιαμάντη (Φόνισσα, Μοιρολόγι της φώκιας)
Νικ. Καζαντζάκη (Ασκητική, Αναφορά στον Γκρέκο)
 Παίζουν
Δανάη Περγάμαλη Θανάσης Παπαθανασίου Πετρίνα Μήτζια Δήμητρα Τράκκο
Εύη Ευσταθοπούλου Ήρα Χατζησταμάτογλου Σοφία Κυριακού Γιάννης Παζιάνας
 Υπεύθυνοι συντονισμού
Στ. Καλφόπουλος Χρ. Τσιγκαλίδα



  Η Φόνισσα είναι νουβέλα του συγγραφέα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρόκειται για το δεύτερο συγγραφικό έργο του και θεωρείται ένα από τα κορυφαία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Είναι γραμμένο στην  καθαρεύουσα και αποτελείται συνολικά από 17 κεφάλαια. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Παναθήναια» σε συνέχειες από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 1903, έχοντας τον υπότιτλο «κοινωνικόν μυθιστόρημα».



    Στη "Φόνισσα", έχουμε να κάνουμε με μια ψυχή σε εξέγερση, μια ανάγλυφη παρουσίαση των κοινωνικών και ηθικών δομών της σκιαθίτικης αλλά και της ελλαδικής κοινωνίας.

    Ο Παπαδιαμάντης κατανοεί την περιθωριοποίηση και την εξαθλίωση της γυναικείας ύπαρξης. Συναισθάνεται και συνειδητοποιεί την άνιση κατανομή των ρόλων σε βάρος των γυναικών που είναι υποδουλωμένες στις πατριαρχικές
και ανδροκρατικές αντιλήψεις.
   H εξηντάχρονη γριά Χαδούλα Φραγκογιαννού -σύζυγος του Γιάννη Φράγκου-, η ηρωίδα του έργου του, προσπαθεί να διορθώσει τη θέση της γυναίκας στον κοινωνικό χώρο με ανορθόδοξα μέσα, με τον θάνατο: πνίγει τα μικρά κορίτσια για να μην υποφέρουν όταν μεγαλώσουν και γίνουν γυναίκες.

Συμφωνεί μ' αυτή τη λύση ο Παπαδιαμάντης ή όχι;
    Τη συμπάθειά του δεν την κρύβει, αλλά απέχει πολύ από το να ταυτιστεί μαζί της. Αφήνει ελεύθερη την ηρωίδα να σκεφτεί και να πράξει και ο ίδιος παρακολουθεί την περιπέτεια αυτής της ελευθερίας.
      «Ο σκοτισμένος νους παράγει ατομική ιδεολογία και η ιδεολογία σκοτίζει ακόμα περισσότερο το νου. Το σκοτάδι περιορίζει το οπτικό πεδίο, οδηγεί τον άνθρωπο στον αυτοεγκλεισμό του, γεννά το αυτονομημένο άτομο», όπως γράφει ο Άγγελος Μαντάς.
     Ο νους της Φραγκογιαννούς «είχε αρχίσει να ψηλώνει, είχε παραλογίσει επιτέλους. Επόμενον ήτο, διότι είχεν εξαρθή εις ανώτερα ζητήματα».
    Η λύπη εξισώνεται με τη χαρά και η ζωή με τον θάνατο. Δηλαδή απέναντι στο εγκόσμιο κακό τοποθετείται η λυτρωτική δύναμη του θανάτου. Η συμφιλίωση με τον θάνατο δεν αίρει την πραγματικότητα της ζωής. 
     
    Ο Γιάννης Βλαχογιάννης σ' ένα άρθρο του το 1938 στη Νέα Εστία με τίτλο «Ένας άγραφος γυναικείος νόμος και η 'Φόνισσα' του Παπαδιαμάντη», φέρνει στο φως ένα παλαιό έγγραφο της δημογεροντίας Σκοπέλου, με το οποίο ζητείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης η κατάργηση του εθίμου της προίκας.
    Στο έγγραφο αυτό περιέχονται φρικιαστικές λεπτομέρειες:
«Τα πολυειδή δυστυχήματα, πολιτικά και ηθικά, οίον απάνθρωπος μισοτεκνία των γονέων προς τα θηλυκά, τα οποία αισχύνεται η δημογεροντία να εκφράση…Αι μυστικαί βρεφοκτονίαι των θηλυκών, αδιάλειπτοι έριδες και μίση των ανδρογύνων όταν γεννήσσωσι θηλυκά, όλα αποτελέσματα και καρποί της διαληφθείσης τοπικής ταύτης συνηθείας, είναι εύλογοι αφορμαί και ισχυροί λόγοι, οι οποίοι ηνάγκασαν τους δυστυχείς και αξίους ελέους δημότας της νήσου ν' αποφασίσωσι την κατάργησιν αυτής».
    Ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης, με τρεις ανύπαντρες αδελφές, έχει πικρή προσωπική πείρα. Η μοίρα του κοριτσιού που προέρχεται από φτωχή οικογένεια είναι προδιαγεγραμμένη και καταδικαστική για όλη του τη ζωή.
Αφού είναι βάρος για την οικογένεια, θα την παντρέψουν με όποιον να 'ναι, κάποιον πνευματικά ή κοινωνικά καθυστερημένο, που δεν θ' απαιτήσει προίκα. Έτσι τα οικονομικά της νεοδημιούργητης οικογένειας δεν πρόκειται ποτέ να βελτιωθούν και η φτώχεια θα διαιωνίζεται.
Η κατάσταση θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο αν γεννηθούν κορίτσια και καθόλου αγόρια, οπότε όταν φτάσουν σε ηλικία γάμου θα χρειαστούν προίκα.
                                   
                         Του ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΟΥΦΟΓΙΑΝΝΗ http://www.avgi.gr





Δεν υπάρχουν σχόλια: